W marcu 2023 roku została opublikowana norma ISO 14083, która obejmuje metodologię kwantyfikacji i raportowania emisji gazów cieplarnianych (GHG) powstających w wyniku operacji w łańcuchach transportowych pasażerów i towarów.
Długo oczekiwana publikacja, nad którą prace trwały blisko trzy i pół roku, zapewnia uniwersalną metodę rozliczania emisji logistycznych, która ma wspierać wysiłki w redukcji emisji dwutlenku węgla branży na całym świecie.
O NORMIE ISO 14083
Nowy międzynarodowy standard ma być stosowany przez firmy, rządy i inwestorów. Obejmuje wszystkie rodzaje transportu – lądowy, wodny i powietrzny, niezależnie od środka transportu, tj. statku, pojazdu lub rurociągu, oraz emisje operacyjne z węzłów transportowych, w których odbywa się transfer towarów lub pasażerów z jednego elementu łańcucha transportowego do następnego. Uwzględnia także puste przejazdy, wymagane do późniejszego transportu towarów lub pasażerów. Ma on zastosowanie na wszystkich etapach całego łańcucha transportowego.
Norma ISO 14083 osadzona jest na zasadach GLEC Framework. Wprowadza jednak zaktualizowane wskaźniki emisyjności.
ZNOWELIZOWANE WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI
Aby należycie uwzględnić emisje gazów cieplarnianych wynikające z eksploatacji pojazdów i węzłów komunikacyjnych oraz związanego z tym transferu energii, w nowej normie uwzględniono także emisje gazów cieplarnianych związane z infrastrukturą produkcji paliw i energii, co nie jest jeszcze powszechne we wszystkich źródłach wskaźników emisji.
Obejmuje ona wcześniej niezidentyfikowane wysokie poziomy emisji metanu w fazie wydobycia paliw kopalnych czy emisje związane z produkcją i dystrybucją płynnych nośników energii lub przesyłem energii elektrycznej przez sieć. Skutkuje to znacznie wyższymi emisjami z produkcji energii (faza WTT), w niektórych przypadkach nawet o 50%, dla paliw kopalnych w porównaniu z poprzednimi szacunkami.
Jak zauważają twórcy narzędzia do kalkulacji i optymalizacji emisji BigMile, opartego także na GLEC Framework, jego użytkownicy będą mogli zauważyć wzrost emisji w sensie bezwzględnym – co jest spowodowane nieznanymi wcześniej emisjami z paliw kopalnych, które są teraz uwzględniane w obliczeniach. „Nie oznacza to jednak, że ich wysiłki na rzecz redukcji emisji były nieskuteczne. W rzeczywistości może nawet dojść do zwiększenia osiągniętej redukcji ze względu na różnice między tradycyjnymi paliwami kopalnymi a bardziej zrównoważonymi paliwami”. Jak zapewniają, aktualizacja wytycznych GLEC w normie ISO zbiega się z publikacją najnowszej wersji narzędzia. „Radzimy użytkownikom, aby ponownie obliczyli swoją przeszłą aktywność na nowej platformie, aby uzyskać aktualne i porównywalne wyniki swoich historycznych emisji” – dodają.
W rezultacie wyniki obliczeń mogą umożliwić spójne porównanie możliwych różnych nośników energii przez operatorów usług transportowych, użytkowników i inne zainteresowane strony. Wyniki obliczeń są bezpośrednio porównywalne tylko wtedy, gdy wszystkie wybrane opcje są wewnętrznie spójne.
PRAWIDŁOWE OBLICZANIE I POMIAR EMISJI
Szczególnie w przypadku emisji z zakresu 3, czyli emisji dwutlenku węgla pochodzących od dostawców zewnętrznych, nad którymi nie ma się bezpośredniej kontroli, ważne jest prawidłowe dokonywanie pomiarów. Istnieją różne sposoby pomiaru i obliczania emisji. Weźmy na przykład różnicę w zgłaszanych emisjach między firmą wykorzystującą średnie statystyczne a firmą wykorzystującą rzeczywiste dane dotyczące emisji z podłączonych ciężarówek.
Kluczowym krokiem w kierunku gotowości do normy ISO 14083 jest dostosowanie operacji biznesowych do ram Global Logistics Emissions Council (GLEC), który zawiera wytyczne dotyczące pomiaru i raportowania emisji w logistyce. Ponieważ norma ISO 14083 bazuje na wytycznych GLEC Framework, firmy, które dostosują się do tych ram, będą lepiej przygotowane do osiągnięcia standardu w przyszłości.
DLACZEGO ISO 14083 MA ZNACZENIE
Normy ISO zapewniają spójne podejście do operacji biznesowych w różnych branżach i regionach, promując przejrzystość i łatwość działania. Wiele firm śledzi emisje w łańcuchu dostaw, co niedługo stanie się obowiązkowe w wielu krajach. Ustandaryzowana sprawozdawczość w tym zakresie ma kluczowe znaczenie dla całej branży transportowej.
Uzyskanie normy ISO ma stanowić znaczącą przewagę konkurencyjną dla firm, zapewniając konkretne dowody ich zaangażowania w zrównoważoną logistykę, co będzie coraz częściej preferowane przez inwestorów i konsumentów.
Co więcej, firmy, które są jeszcze dalekie od osiągnięcia ISO 14083, mogą wykorzystać standard jako potężne narzędzie uwiarygodniające ich plany dekarbonizacji. Redukcja emisji dwutlenku węgla może prowadzić do oszczędności kosztów, co potęguje biznesowe znaczenie inicjatyw na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Źródła:
iso.org, clecat.org, bigmile.eu