BEZPOŚREDNIE EMISJE GAZÓW CIEPLARNIANYCH
Bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych to ilość gazów cieplarnianych emitowanych do atmosfery w danym sektorze czy przy danej działalności, na przykład: emisje ze spalania drewna w kominkach wchodzą w skład bezpośrednich emisji z budynków, a emisje metanu z ryżowisk to element bezpośrednich emisji z rolnictwa. Sposób na określenie wpływu na efekt cieplarniany jednostki masy gazu cieplarnianego innego niż CO2, wartość ekwiwalentu odpowiada masie dwutlenku węgla, która wpłynęłaby na bilans energii Ziemi w tym samym stopniu.
EN 16258
Metodologia obliczania i deklaracja zużycia energii i emisji GHG w usługach transportowych (ładunku i pasażerów) wg Normy Europejskiej. Określa podstawowe wytyczne, definicje, granice systemu, metody obliczania, zasady podziału (alokacji) oraz zalecenia danych, w celu promowania znormalizowanych, dokładnych, wiarygodnych i sprawdzalnych deklaracji, dotyczących zużycia energii i emisji GHG związanych z wszelkimi usługami transportu ilościowego.
ENVIROMENTAL LABELING
(oznakowanie środowiskowe opakowań) Informacja dla konsumenta o wpływie produktu lub usługi na środowisko. Podstawowe znaki informujące o opakowaniach wynikają z prawodawstwa i norm. Dodatkową grupą są zastrzeżone znaki towarowe, wszelkie certyfikaty, a także oznakowania własne producenta. Informacje, takie jak np. możliwość recyklingu czy brak szkodliwych składników, mogą pomóc dokonać odpowiedzialnego środowiskowo zakupu.
EUROPEJSKI ZIELONY ŁAD
(European Green Deal) – Do 2050 r. Europa chce stać się pierwszym neutralnym dla klimatu kontynentem. W grudniu 2020 r. UE przedstawiła zaktualizowany i zwiększony plan dotyczący redukcji emisji. Do 2030 r. UE zamierza osiągnąć redukcję o co najmniej 55 proc. w stosunku do poziomu z 1990 r.
EKWIWALENT CO2
Ekwiwalent CO2 to sposób na określenie wpływu na efekt cieplarniany jednostki masy gazu cieplarnianego innego niż CO2, wartość ekwiwalentu odpowiada masie dwutlenku węgla, która wpłynęłaby na bilans energii Ziemi w tym samym stopniu.
FIT FOR 55
Pakiet regulacji klimatycznych UE w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, zmierzających do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w Europie o co najmniej 55% do 2030 względem poziomu z 1990 r. i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. Pakiet obejmuje zestaw propozycji 13 powiązanych z sobą aktów legislacyjnych. Pakiet został ogłoszony przez Komisję Europejską w lipcu 2021. W przyspieszonym planie legislacyjnym, pakiet może wejść w życie w 2022 roku.
GAZY CIEPLARNIANE
(Greenhouse gases, GHG) Określane także jako gazy szklarniowe, to składniki atmosfery ziemskiej, które dzięki swoim właściwościom fizykochemicznym mają zdolność zatrzymywania energii słonecznej w obrębie atmosfery ziemskiej, przyczyniając się do globalnego ocieplenia klimatu. Zjawisko to jest znane jako efekt cieplarniany. Do gazów cieplarnianych zalicza się m.in.: dwutlenek węgla (CO2 ), metan (CH4), podtlenek azotu (N2O) oraz gazy przemysłowe: fluorowęglowodory (HFCs), perfluorowęglowodory (PFCs), sześciofluorek siarki (SF6 ) oraz trójfluorek azotu (NF3 ). Gazy cieplarniane pozostają w atmosferze przez okres od kilku do tysięcy lat. Wywierają wpływ na klimat na całym świecie, niezależnie od tego, gdzie zostały wyemitowane.
GLEC
Globalna metoda liczenia i raportowania emisji CO2 w logistyce i transporcie (w multimodalnych łańcuchach dostaw), opublikowana przez Global Logistics Emissions Council (Globalna Rada ds. Emisji w Logistyce). Stosowana przez spedytorów, przewoźników i dostawców usług logistycznych.
GOZ
(gospodarka o obiegu zamkniętym, gospodarka obiegu zamkniętego, ekonomia cyrkularna, ang. circular economy) Model rozwoju gospodarczego, dążący do racjonalnego wykorzystania zasobów i ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko wytwarzanych produktów. Zakłada minimalizowanie zużycia surowców i wielkości odpadów oraz emisji i utraty energii poprzez tworzenie zamkniętej pętli procesów, w których odpady z jednych procesów są wykorzystywane jako surowce dla innych, co maksymalnie zmniejsza ilość odpadów produkcyjnych.
KALKULATOR EMISJI CO2
Metoda przeliczania zużycia energii, gazu, paliw oraz innych czynników, na emisję dwutlenku węgla.
POROZUMIENIE PARYSKIE
Na konferencji klimatycznej w Paryżu w grudniu 2015 r. 195 krajów przyjęło pierwsze w historii powszechne, prawnie wiążące światowe porozumienie w dziedzinie klimatu. Celem Porozumienia jest ograniczenie średniego wzrostu temperatury na Ziemi znacznie poniżej 2 st. Celsjusza w okresie 1750-2100 oraz dążenie do ograniczenia tego wzrostu do 1,5 st. C. Porozumienie dąży także do osiągnięcia neutralności węglowej (ang. carbon neutrality) do 2050 r.
POSREDNIE EMISJE GAZÓW CIEPLARNIANYCH
Ilość gazów cieplarnianych emitowanych do atmosfery w związku z produkcją towarów czy usług, z których dany sektor korzysta, na przykład: większość sektorów korzysta z prądu elektrycznego, który na ogół produkowany jest dzięki spalaniu paliw kopalnych, z czym wiążą się emisje gazów cieplarnianych do atmosfery.
PROTOKÓŁ GHG
(Greenhouse Gas Protocol) Kompleksowy, globalny, znormalizowany system pomiaru i zarządzania emisjami gazów cieplarnianych (GHG) dla operacji sektora prywatnego i publicznego, łańcuchów wartości i działań spowalniających zmiany klimatu. Dostarcza najszerzej stosowane na świecie standardy rozliczania emisji gazów cieplarnianych. Protokół GHG opracował również zestaw narzędzi obliczeniowych, które pomagają firmom obliczać emisje gazów cieplarnianych i mierzyć korzyści płynące z realizowania projektów łagodzenia zmiany klimatu.
PROTOKÓŁ MONTREALSKI (PM)
Jest uznawany za najbardziej udane międzynarodowe porozumienie ekologiczne, które pozwoliło na rozwiązanie problemu „dziury ozonowej”. Porozumienie to stanowi ważny punkt odniesienia dla rozwiązywania przez społeczność międzynarodową innych problemów ekologicznych, w tym problemu globalnego ocieplenia.
PROTOKÓŁ Z KIOTO
Jest kluczowym uzupełnieniem Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Po długich negocjacjach Protokół został przyjęty 11 grudnia 1997 r. w Kioto, a wszedł w życie dopiero 16 lutego 2005 r., po wymaganej ratyfikacji przez 55 najbardziej rozwiniętych krajów. Głównym założeniem wynikającym z Protokołu jest redukcja gazów cieplarnianych o przynajmniej 5% w latach 2008-2012, w stosunku do roku bazowego 1990.
SCOPE 1
Emisje bezpośrednie gazów cieplarnianych, powstałe w wyniku użycia paliw w źródłach stacjonarnych bądź mobilnych będących własnością organizacji, bądź przez nią nadzorowanych (np. emisje związane ze spalaniem paliw w kotłach, piecach, pojazdach), a także emisje powstałe w wyniku zachodzących procesów technologicznych (w tym ulatniających się czynników chłodniczych).
SCOPE 2
Emisje pośrednie powstałe w wyniku zużywania energii elektrycznej, cieplnej, pary technologicznej i chłodu zakupionych przez organizację (emisja odbywa się fizycznie poza przedsiębiorstwem).
SCOPE 3
Inne pośrednie emisje gazów cieplarnianych (nie uwzględnione w emisjach zakresu 2) powstające w łańcuchu wartości firmy, w tym emisje na poziomie pozyskiwania surowców i półproduktów oraz ich transportu, zagospodarowywaniu odpadów i wykorzystywaniu produktów przez końcowych użytkowników.
ŚLAD WĘGLOWY (carbon footprint)
Całkowita suma emisji gazów cieplarnianych wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez daną osobę, organizację lub produkt.
TANK TO WHEEL (TTW)
/w dosłownym tłumaczeniu: od zbiornika do koła/ to pojęcie określa bezpośrednie emisje związane z działalnością, np. zużycie paliwa w pojeździe.
WELL TO TANK (WTT)
(w dosłownym tłumaczeniu: od źródła i do zbiornika) to pojęcie określa emisje powstałe we wstępnym łańcuchu działalności, na przykład poprzez wydobycie i produkcję paliw.
WELL TO WHEEL (WTW)
/w dosłownym tłumaczeniu: od źródła do koła/ to pojęcie określa emisje powstałe w całym łańcuchu, zaczynając od samego źródła powstania danego surowca energetycznego do jego wykorzystania, na przykład od wydobycia ropy naftowej do zużycia benzyny w pojeździe.