Dlaczego trzeba mierzyć wartość emisji?

przez jbdadm_klimatopedia

W świetle regulacji prawnych, obliczanie śladu węglowego nie jest jeszcze dla ogółu przedsiębiorców obowiązkowe, i zapewne długo nie będzie. Firmy, które to robią, są wciąż niszą. Jednak presję na zmiany wzmacniają równocześnie inwestorzy, organy regulacyjne, prawodawstwo  oraz indywidualni interesariusze firm, oczekujący coraz częściej zintegrowanego, strategicznego podejścia do ryzyk i szans związanych ze zmianami klimatu. Kto się temu oprze, może stracić swoją pozycję i wypaść z głównego obiegu gospodarczego, bo wiele rozwiązań – jak dostęp do finansowania, kooperacja z najlepszymi firmami i udział w przetargach publicznych – może być już znacznie ograniczony.

REGULACJE ONZ

Międzynarodowe regulacje prawne, które od lat kreślą ramy działań spowalniających globalne ocieplenie klimatu, to przede wszystkim:

Protokół z Kioto, 1997

traktat międzynarodowy uzupełniający Ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC). To międzynarodowe porozumienie, podpisane przez 41 państw, dotyczące przeciwdziałania globalnemu ociepleniu wzywało do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o przynajmniej 5% w stosunku do roku 1990.

Porozumienie Paryskie, 2015

porozumienie wieńczące Konferencję ONZ w sprawie zmian klimatu, zobowiązuje wszystkie kraje do przedstawienia do 2020 roku długoterminowych scenariuszy ograniczenia emisji gazów cieplarnianych zgodnie z metodologią przyjętą przez IPCC. Przystąpiło do niego 190 państw. Celem porozumienia jest ograniczenie średniego wzrostu temperatury na Ziemi znacznie poniżej 2 st. C i osiągnięcie neutralności węglowej do 2050.

Pakiet Katowicki, 2018

Dokument, przyjęty na katowickiej konferencji klimatycznej ONZ w grudniu 2018, określa szczegółowe zasady działania, procedury i wytyczne, kiedy i przez kogo powinny zostać podjęte postanowienia porozumienia paryskiego. Uwzględnia obszary takie jak: przejrzystość, finansowanie, łagodzenie zmiany klimatu.

Porozumienia te obligują rządy państw do wprowadzenia rozwiązań mających na celu daleko idące ograniczenie emisji GHG (ang. greenhouse gas).

REGULACJE UNII EUROPEJSKIEJ

Unia Europejska odgrywa kluczową rolę na międzynarodowej arenie walki ze zmianami klimatu. Za 75% emisji w UE odpowiadają produkcja i zużycie energii. Odpowiedzialność za największą kategorię emisji – elektryczność i ciepłownictwo – ponoszą nie tylko firmy energetyczne, ale także poszczególne przedsiębiorstwa kupujące energię. Tylko ok. 25% całego zużycia energii elektrycznej przypada na gospodarstwa domowe. Przyjmowane przez UE strategie zrównoważonego rozwoju konsekwentnie proponują coraz ambitniejsze cele i skalowanie na grunt europejski lokalnych rozwiązań klimatycznych, umacniając ich podstawę prawną.

Europejski Zielony Ład (European Green Deal)

przewiduje osiągnięcie neutralności klimatycznej w Europie do 2050. Wśród innych proponowanych przez Komisję Europejską priorytetów działania i regulacji prawnych jest m. in. gospodarka o obiegu zamkniętym, renowacja budynków, bioróżnorodność, zdrowa żywność i zrównoważone rolnictwo, zrównoważony transport, rozwój innowacji.

Gotowi na 55 (Fit for 55)

przyjęty w połowie 20221 roku pakiet regulacji klimatycznych w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, modyfikujący cele redukcji emisji do 2030 o co najmniej 55% względem roku 1990 i wprowadzający nowe mechanizmy ich realizacji, m. in. reformę europejskiego systemu handlu emisjami EU-ETS czy wzrost udziału odnawialnych źródeł energii.

Osiągnięcie unijnego celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych netto do 2030 o co najmniej 55% w porównaniu z poziomem z 1990 będzie wymagało działań we wszystkich sektorach naszej gospodarki, takich jak:

  • inwestycje w technologie przyjazne dla środowiska,
  • wspieranie innowacji przemysłowych,
  • wprowadzanie czystszych, tańszych i zdrowszych form transportu prywatnego i publicznego,
  • obniżenie emisyjności sektora energii,
  • zapewnienie większej efektywności energetycznej budynków,
  • współpraca z partnerami międzynarodowymi w celu poprawy światowych norm środowiskowych.

W konsekwencji powyższych ustaleń, wprowadzono różnego rodzaju regulacje i wytyczne polityki klimatycznej, energetycznej, transportowej i podatkowej. Ich skutkiem w dłuższej perspektywie czasowej ma być wdrożenie w przedsiębiorstwach działań opartych o  pomiary śladu węglowego według rekomendowanych metodologii (GHG Protocol lub ISO 14064-1) i standaryzowanych raportów działań klimatycznych.

TAKSONOMIA UE

Taksonomia unijna, której ogólne ramy zostały przyjęte w czerwcu 2020, mają zwiększyć poziom ochrony środowiska poprzez przekierowanie kapitału z inwestycji szkodzących środowisku na bardziej ekologiczne alternatywy. Ma stanowić narzędzie, które wesprze inwestorów, w tym przedsiębiorców, w podejmowaniu świadomych decyzji inwestycyjnych w kierunku bardziej zrównoważonych działań gospodarczych.

Patrz także Taksonomia Unii Europejskiej.

INNE ROZWIĄZANIA PRAWNE

Wprowadzone w niektórych krajach UE czy branżach gospodarki, które mogą zostać rozszerzone na wszystkie kraje wspólnoty, a także wybrane inne funkcjonujące już w UE mechanizmy:

  • ustawowe zobowiązania podatkowe – system zarządzania energią jako warunek do egzekwowania maksymalnej rekompensaty w prawie dotyczącym podatku od energii elektrycznej;
  • standardy efektywności – określone górne limity zużycia energii lub emisji gazów cieplarnianych na 100 km dla produktu lub procesu;
  • wewnętrzne raporty dla przedsiębiorców: we Francji dla firm powyżej 500 pracowników (Grenelle II), w Wielkiej Brytanii dla firm notowanych na giełdzie oraz dla dużych firm (UK Mandatory Reporting of GHG emissions);
  • system handlu uprawnieniami do emisji CO2 (EU ETS) – nakłada dodatkowe koszty na podmioty gospodarcze, które w swojej działalności emitują COz dużych instalacji spalania;
  • rozporządzenie 2019/2088UE w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych, przyjęte w marcu 2021 i obejmujące banki, ubezpieczycieli, fundusze inwestycyjne, rekomenduje wprowadzenie wytycznych odnośnie raportowania wielkości śladu węglowego; 
  • raportowanie niefinansowe – projekt CSRD;
  • wymogi dotyczące zgłaszania zużycia energii lub emisji gazów cieplarnianych poprzez produkcję czy użytkowanie produktu (environmental labeling).

Przykładem są np. etykiety zawierające informacje o klasie energetycznej i podstawowych parametrach urządzenia, tj. zużyciu energii.

Regulacje prawne, jak wspomniano, długo jeszcze nie obejmą obowiązkiem raportowania wszystkich przedsiębiorstw. Jednak coraz więcej z nich i tak będzie musiało to zrobić…

OTOCZENIE BIZNESOWE

Firmy często przenoszą zewnętrzną presję na swoich dostawców, prosząc ich lub wręcz wymagając od nich wdrożenia inicjatyw niskoemisyjnych. Niektóre spółki do warunków swoich przetargów wprowadzają obowiązkowe poziomy zmniejszenia emisji oraz konkretne progi do osiągnięcia w przyszłości. W naturalny sposób takie działanie będzie ograniczało możliwość współpracy firmom, które nie spełniają określonych warunków. 

Dlaczego partner biznesowy pyta o ślad węglowy?

Być może ma obowiązek monitorowania swoich emisji. A emisja wytwarzana na etapie półproduktów przed dostawcę ma wpływ na ślad węglowy produktu. Być może dąży do wspólnego zidentyfikowania możliwości redukcji emisji gazów cieplarnianych w zakresie projektowania, wyboru surowców pierwotnych czy optymalizacji w transporcie, co wpłynie korzystnie na cały łańcuch wartości.

W innym przypadku, musi wykonać swój obowiązek raportowy jako instytucja finansowa. A te, być może, w niedalekiej przyszłości, nie będą chciały finansować organizacji i przedsięwzięć nie spełniających określonych wymogów i poziomów emisji, by nie wpłynąć negatywnie na swój ślad węglowy.

Być może też liczy swój ślad węglowy dobrowolnie. Podjęcie konkretnych kroków staje się realnym oczekiwaniem klientów i inwestorów. Firmy widzą swoją szansę, realizując misję środowiskowa czy chcąc być pionierem zmian, które mogą dać przewagę konkurencyjną. Znacznie większe ryzyko bowiem przyniesie firmie brak działań w kierunku dekarbonizacji. 

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ

Ta strona wykorzystuje pliki cookies w celu prawidłowego działania jej wszystkich funkcji. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie. Zgadzam się Polityka prywatności

Polityka prywatności